Basitlik, kolay anlaşılırlık ve kullanılanılabilirlik sanırım tüm yazılımcıların ulaşmak istedikleri bir nokta olsa gerek. Bir yazılımın tabiri caizse 7’den 77’ye herkes tarafından kolay bir şekilde kullanılabilir olması tercih edilebilirlik açısından çok önemli olsa gerek. Ki iPhone -ve sonrasında iPad’in- bu kadar geniş bir kitleye ulaşabilmesinin en önemli etkenlerinden biri iOS ve arayüzün anlaşılabilir, kullanımının kolay olması olsa gerek.
Genel olarak Apple ile ilgili olarak yazılıp çizildiğinde iki şey öne çıkıyordu. Tasarımı ve kullanım kolaylığı. Aslına bakılırsa ikisi de göreceli kavramlardır. Beğeni kişiden kişiye değişen bir şey. Kullanılabilir, tasarım kadar olmasa da alışkanlığın da etkisiyle kişiselleşebiliyor. Bir çok marka gibi Apple da -ve kullanıcıları da- ürünlerinin/yazılımlarının çok rahat kullanılabileceğiniz küçücük bir çocuğun da yaşlı kişilerin de hiç yabancılık çekmeden kolaylıkla kullanımına alışacaklarını söylemiştir ve hatta çeşitli uygulama/reklamlarla göstermiştir. Ama insanoğluyuz, birinci elden yaşamadan bilemiyoruz.
Gürcistan’a yaptığımız Kazbek Dağı tırmanışından döndükten sonra fotoğraflara ve videolara bakmak için Ersan Hoca’ya elimde MacBook Pro ile gitmiştim. Biz fotoğraflara bakarken Ersan Hoca’nın beş yaşındaki küçük kızı Belinay da sürekli oraya basabilir miyim, şuraya dokunabilir miyim diyerek etrafımızdaydı. İşimizi hallettikten sonra içeride otururken, misafirlerimizden Ruzica yanıma gelip Belinay’ın bilgisayarda müzik dinlemek istediğini söyleyip yardımcı olup olamayacağımı sordu. Kalkıp tam Belinay’ın yanına giderken bilgisayardan müzik seslerinin geldiğini duydum. İlk etapta Ruzica’nın yardımcı olup müzik açtığını sandım fakat sorduğumda, Belinay kendisinin açtığını söyledi. Programı komple kapattım. Hadi bir daha yap bakalım!
Parmağını TrackPad’in üzerine koyup önce iTunes simgesine tıkladı. Daha sonra açılan penceren tanıdığı sanatçının resminin üzerine iki kere dokundu ve tekrardan resme dokunarak müziği çalmaya başladı.
Evet doğru -henüz çok iyi okuyamadığı için- parça seçemedi. Evet, iTunes’un simgesindeki nota işareti de bir nebze olsun işini kolaylaştırmış olabilir ama yine de -bence- çok iyi bir iş çıkardı. Üstelik işi biraz daha ilerletmek için dedim ki “Belinay bunun sesi çok fazla biraz sesini kısar mısın?”. Biraz bakındıktan sonra sesini kıstı. Hadi bakalım kapat artık dediğimde de “Pause” düğmesine basarak kapattı.
Çocuk gelişimi konusunda çok fazla bilgiye sahip değilim. 5 yaşındaki bir çocuğun yapabilir olduğu şeyleri veya yeteneklerini de çok iyi bildiğimi iddia edemem. Ama babasının O’na bilgisayar -Microsoft Windows- kullandırmadığını biliyorum. Kullandırmış olsa bile -arabirimleri tamamen farklı ve tabiki evde olmayan- Mac OS X’i kesinlikle kullanmadığını biliyorum. Bence ilk oturuşta, ilk dokunuşta çok büyük bir başarı.
Az önce de söylediğim gibi. Herkes tarafından kullanılabilirlik tüm yazılımcıların ulaşmak istedikleri bir nokta olsa gerek. Apple bu işi gerçekten çok çok iyi bir şekilde başarmış. Başardıklarını kendilerini -ve diğer bir çok kullanıcı- söylüyordu. Hani görmeden inanmam derler ya. Hah işte gördüm ben de.