Timewheel

Timewheel, Macarların Időkerék adını verdikleri bizim ise “Vaovv, Devasa Kum Saati” diyebileceğimiz bir diğer ilginç yapı.

Városliget’in (Şehir Parkı) hemen yanı başında yer alan, Palace of Art (Műcsarnok) binasının arkasında, yaklaşık 1 km uzunluğunda, arnavut kaldırım taşı (başka bir adı var mı acaba?) ile kaplanmış 1956 Anıt Alanı‘nda bulunan iki eserden bir diğeri de TimeWheel. Aynı alanda yer alan bir diğer görülesi yapı ise: 1956 Devrim Anıtı

~

Timewheel, dünyanın en büyük hareketli kum saati. Devasa boyularıyla, sahip olduğu heybetle bu unvanını da sonuna kadar hakediyor. Uzaktan bakıldığında “Bu muydu yahu?” dediğiniz yapı, yanına gidince gerçek yüzünü gösteriyor size.

~

8 metre yüksekliğe ve 60 ton ağırlığa sahip bu yapı, tamamen granit, çelik ve camdan yapılmış. Böylece onlarca yıl ve hatta yüzyıllar boyunca hiç bir zarar görmeden çalışmaya devam edebilecek. İçerisinde ise kum yerine cam kristalleri bulunuyor ve üst hazneden alt hazneye doğru özel bir mekanizmayla çok hassas bir şekilde 1 yıl boyunca akıyor. Tam olarak Yeni Yıl arifesinde ise döngü tamamlanmış oluyor. Yani, bu kum saati 1 yıllık süreyi ölçüyor. Tabii ki buradaki asıl amaç zamanı ölçmek değil elbette: Zamanın akışını betimlemek.

~

Yeni yıl geldiğinde kumlar tamamen akmış, zaman dolmuş oluyor. Yeni yılın ilk gününde ise kum saati insan gücüyle, çelik halatlar yardımıyla –her zaman aynı yönde olmak üzere– 180 derece döndürülerek zaman yeniden başlatılıyor. Yarım tur için yani 180 derece döndürebilmek için 4 kişinin 45 dakika boyunca var güçleriyle çalışması gerekiyor.

~

Dünyanın en büyük kum saati olan “The Timewheel” 1 Mayıs 2004 yılında Macaristan’ın Avrupa Birliği’ne girmesi anısına yapılmış ve bu tarihten beri de hiç durmadan zamanı akıtıyor.

~

Tabii insan akan parçacıkları gözleriyle görmek istiyor. Lakin pek mümkün değil bir turist kafilesiyle ne kadar incelemiş de olsak düşen bir parçacık dahi göre olmadı. Ehh 1 yılda tamamlandığı gerçeğini göz önüne alırsak, su gibi akan bir kum görmek elbette ki pek olası değil.

~

Yapımı yaklaşık 350 milyon Forint’e (~2.73 milyon TL) mal olan kum saatinin fikir babası János Herner. Mimari tasarımı ise István Janáky tarafından gerçekleştirilmiş.